Door Else Roza
'Bisschoppen sturen eigen mening naar Vaticaan', zo kopt het Nederlands Dagblad* een artikel over het rapport dat de Nederlandse kerkleiders hebben ingediend. Het rapport moet antwoord geven op de vraag wat 'gewone gelovigen' belangrijk vinden in de kerk van morgen. Uitkomst van een uniek synodaal proces.
Analyseren vanuit nabijheid en mededogen
Niet verwonderlijk dat Paus Franciscus dit proces zelf initieerde: hij is immers Jezuïet en Jezuïeten houden zich al sinds de 16e eeuw bezig met onderscheiden. De paus laat met het proces zien dat het een blijvende taak van de kerk is om samen te onderzoeken hoe je kerk kunt zijn onder de gegeven omstandigheden. En dan niet hard analyserend. Nee, juist in de geest van God zelf: die van nabijheid, mededogen en tedere liefde. Pas dan kunnen wij ontdekken wat de Geest tegen de kerk zegt. Zo is het bedoeld. Prachtig, wat mij betreft.
Onderscheiden wat een snaar raakt
In de praktijk is zo’n proces niet eenvoudig. Het vraagt om een open luisterhouding en goed luisteren naar jezelf en de ander/Ander. In gespreksronden spraken parochianen zich uit. Vervolgens volgde, volgens het Vaticaanse handboek , een proces van onderscheiden dat die punten onderstreept, die
• een snaar raken,
• een origineel gezichtspunt laten zien,
• een nieuwe horizon kunnen openen.
Als ik het artikel moet geloven, is het luisteren de bisschoppen onvoldoende gelukt. Een groot deel van het rapport gaat over hun eigen opvattingen.
Vergelijkbaar met waarderend onderzoek
Het hele proces vind ik super interessant. Waarderende gemeenteopbouw is in de kern een waarderend actieonderzoek. Samen met beleidscommissies onderzoeken we wat een goede koers voor de gemeente kan zijn. Wij van MET ANDERE OGEN bieden daarbij gespreksrondes met werkvormen aan die het luisteren naar de ander (Ander) bevorderen en daarmee hopelijk het waaien van Gods Geest. De gespreksrondes beogen meer verbinding, een koers, vergezichten met daarbij behorende concrete eerste stappen.
Zo ook in een gemeente in het westen van Nederland. We hebben de eerste gespreksronde net achter de rug. Wat hebben we gedaan? Na een kerkdienst hebben gemeenteleden met elkaar gesproken over gebeurtenissen die de gemeente vormden. En over hun verlangen voor de toekomst.
Vervolg
Komende zaterdag onderzoekt deze gemeente in een tweede gespreksronde wat de gemeente al in huis heeft om te groeien in genoemde richtingen en wat er in de toekomst mogelijk is als de gemeente de gevonden kracht sterk gaat inzetten.
Ben benieuwd, ik heb er zin in. Nu maar hopen dat de beleidsgroep en ik, wel in staat zal zijn om recht te doen aan wat gemeenteleden inbrengen.
Ook benieuwd hoe een dergelijk proces in jouw gemeente er uit kan zien? Vraag ons naar de mogelijkheden.
Bronnen:
[1] Hendro Munsterman, 'Bisschoppen sturen eigen mening naar Vaticaan', Nederlands Dagblad, 25 augustus 2022.
[2] Erik Borgman, 'Wat de paus wil bereiken met de synode over synodaliteit'. Opinie, Katholiek NIeuwsblad, 15 november 2021
